Rusland heeft de oorlog allang verloren. Daar veranderen miljoenen Russische bots niets meer aan
Een vrouw herkende haar zoon aan zijn jas. Hij lag roerloos in een oprijlaan. Op 144 Yablunska Straat liepen negen mannen in sokken hun dood tegemoet. Ze werden vernederd, geschopt, en één voor één geëxecuteerd door Russische militairen.
Toen ik het zag, wist ik: Bucha zal de geschiedenis ingaan als een van de grootste oorlogsmisdaden op het Europees continent sinds de Tweede Wereldoorlog. Kinderen gaan dit later krijgen op hun centraal examen geschiedenis. Ik wist het zeker.
In maart 2022 verloor Rusland de oorlog in Oekraïne. Niet op het slagveld, maar door een camera. Een camera die in HD-kwaliteit vastlegde wat het Kremlin decennia lang kon ontkennen.
Het was geen incident, maar een patroon. Een patroon van plundering, verovering en vernietiging. In de Oekraïense stad Bucha werden 501 burgers geëxecuteerd.
Wat Oost-Europeanen allang wisten, werd ineens zichtbaar voor de rest van de wereld: voor Rusland heiligt het doel de middelen. De Russische ziel en cultuur bleek niets meer dan een dekmantel. Bucha was geen incident, Rusland deed het al eerder. In Tsjetsjenië.
Alleen dan zonder camera en zonder sociale media.
Maar de oorlog in Oekraïne was wereldnieuws.
De slagers van Bucha verschenen echter niet voor de krijgsraad. Nee, ze kregen een medaille.
Dat zegt alles over Poetins Rusland.
Bucha
Op 24 februari 2022 begon Rusland zijn ‘speciale militaire operatie’. Volgens Poetin ging het om de denazificatie van Oekraïne. Om de NAVO-uitbreiding en om Ruslands vermeende veiligheidszorgen.
Maar sinds Bucha weet iedereen beter. Er waren nauwelijks nazi’s, althans niet anders dan in andere landen. Geen NAVO-bases en geen bio-labs.
Wat er wél was: vrouwen, kinderen, vaders en jonge mannen. Mensen zoals u en ik. 501 van deze mensen werden geëxecuteerd.
Daarmee liet Rusland zien wat het werkelijk is. Of altijd al was. Alleen wilden West-Europeanen het niet zien, vanwege goedkoop gas. De dekmantel van de Russische cultuur kan Bucha en Marioepol niet meer verbloemen. Tsjaikovski’s Zwanenmeer galmde door Moskou, terwijl het theater in Marioepol aan flarden werd geschoten.
Rusland is een land dat weerloze burgers doodschiet. In een beschaafd land staan zulke daders voor de krijgsraad. In Rusland krijgen ze een onderscheiding. Een medaille in plaats van een vonnis. Het is alsof de brandstichter van een school een lintje krijgt.
In Rusland belanden journalisten in de gevangenis en krijgen oorlogsmisdadigers een medaille.
Het zegt alles over Rusland. Rusland heeft de oorlog sinds Bucha verloren.
Rusland bereikt het tegenovergestelde
In december 2021 stuurde Rusland een ultimatum aan de NAVO. De NAVO moest zich terugtrekken. Terugtrekken tot de grenzen van 1997. Rusland wilde een nieuwe Europese veiligheidsstructuur onder het mom van veiligheidszorgen. De NAVO wees dit af. En terecht. De machthebbers in het Kremlin zagen met lede ogen aan dat Oekraïne zich steeds meer op het Westen oriënteerde. In de afgelopen tien jaar heeft Oekraïne aanzienlijke stappen gezet op het gebied van democratie en persvrijheid. Daarnaast identificeerden steeds meer Oekraïners zich als Oekraïner en nog weinigen zich als Rus. Daarom gaat de oorlog over Rusland én niet over Oekraïne.
De oorlog duurt al ruim 3 jaar. De NAVO heeft zich niet teruggetrokken. Sterker nog, twee landen hebben zich bij de NAVO aangesloten: Zweden en Finland. Oekraïne is bovendien prowesterser dan ooit. Mensen die hun hele leven alleen Russisch spraken willen nu graag het Oekraïens leren.
Dat heeft Poetin maar mooi voor elkaar gekregen.
Het Russisch is besmet geraakt. Het is niet langer de taal van Tolstoj, maar die van de bezetter. Die van het bloedbad van Bucha. De eeuwenlange culturele en taalkundige verbondenheid tussen Russen en Oekraïners onderling, is blijvend beschadigd geraakt door Bucha en Marioepol. Dus, Rusland kan delen van Oekraïne bezetten. Maar Rusland kan de zielen van de Oekraïners niet meer winnen. En daarmee heeft Rusland de oorlog voorgoed verloren.
Een Russische militaire overwinning, is geen overwinning meer voor Moskou
Rusland heeft de oorlog verloren. Geen Russische trol kan dat nog veranderen. Ze kunnen u beledigen, maar Rusland is de Oekraïners kwijt. Rusland kan ze alleen nog met geweld intimideren en onderdrukken.
Vóór de grootschalige Russische invasie in Oekraïne (24 februari 2022) werden er doorgaans Oost-Europareizen georganiseerd. Sint-Petersburg was daarin de kers op de taart, maar die kers is rot geworden. Het is alsof je favoriete artiest een moord heeft gepleegd. De muziek is nog altijd prachtig, maar de artiest is besmeurd. Je wilt er niet langer meer mee geassocieerd worden. Dus luister je er niet meer naar. Of alleen stiekem. Datzelfde geldt nu voor Sint-Petersburg.
Toch is dat niet het hele verhaal. Rusland zet trollen in via sociale media. Niet om u te overtuigen van hun waarheid, maar om alle feiten verdacht te maken. Vooral die van de overheid. Het doel is verwarring en chaos zaaien, zodat er alleen nog ruis overblijft. In veel Westerse landen heeft dat gewerkt. De lonten zijn korter en de tenen zijn langer geworden. Maar ondanks dat slaan steeds meer mensen Sint-Petersburg over op hun Oost-Europatour. Niet uit angst, maar omdat de geur van Bucha en Marioepol er is blijven hangen. Je ging in 1942 als Zweed ook geen stedentrip naar Berlijn maken. Het is alleen de vraag of die morele les ook voor Europese leiders geldt en of ze over een paar jaar niet zwichten voor goedkoop gas.
De Dag van de Overwinning
Op 9 mei viert Rusland de Dag van de Overwinning. Hier wordt de overwinning op Nazi-Duitsland uitbundig gevierd. Maar Bucha werpt haar schaduw over 9 mei. Dat kan Rusland niet ongedaan maken, ook niet bij een wapenstilstand. En ook niet na Poetin. Er zijn meerdere schuldigen aan Bucha, dan alleen Poetin.
De oorlog in Oekraïne roept bij velen parallellen op met de Tweede Wereldoorlog. En dat beeld blijft hangen. De ontvoeringen van Oekraïense kinderen door Rusland vandaag de dag wekken bij velen de vergelijking met de Holocaust op.
Dat is de daadwerkelijke schade voor Rusland. Zo’n beeld verdwijnt niet maar zo. Bovendien wil je met zo’n land niet geassocieerd worden. Deze reputatieschade raakt Rusland veel harder dan de sancties. Daarmee heeft Rusland de oorlog verloren, ongeacht de uitkomst. Niet op het slagveld, maar op beeld. Ontkennen heeft geen zin. Rusland heeft de oorlog verloren, alleen weet Poetin dat nog niet.
Over de auteur
Ik ben Hidde Bouwmeester, historicus en publicist. Ik schrijf over Oost-Europa, geopolitiek en geschiedenis.
Mijn stukken zijn bedoeld voor wie verder wil kijken dan de krantenkoppen. Voor wie context zoekt. En voor wie beseft dat een goede analyse begint bij grondig onderzoek of een goed boek.
Waardeer je dit werk? Met een donatie of abonnement maak je onafhankelijke journalistiek mogelijk en zie je hier geen advertenties verschijnen. Want voor geopolitiek bestaat er geen komkommertijd.