Waar is de urgentie?
In maart leek eindelijk de urgentie er te zijn in Europa. Trump legde namelijk een bom onder de Europese veiligheidsarchitectuur. Maar twee maanden later lijkt de urgentie alweer te zijn vervlogen. Trump wil nog altijd Oekraïne voor de bus gooien en Europeanen chanteren. Het is elke keer weer hetzelfde met EU-landen: er komt een crisis en je denkt, nu gaan ze eindelijk doorpakken. Maar vervolgens zakt de urgentie weg. Weliswaar worden er stappen gezet en dat is goed, maar niet de stappen die horen bij het huidige tijdsgewricht.
Zelensky
Want wat is er aan de hand? Deze Amerikaanse regering steekt het niet onder stoel of banken dat ze uiterst anti-Europees is. Deze Amerikaanse regering wil zo snel mogelijk de oorlog in Oekraïne ‘oplossen.’ En dat doen ze niet op de manier waarop wij Europeanen dat graag zouden zien: namelijk in overeenstemming met het internationaal recht en erkennen dat je niet zomaar gebieden mag bezetten. Nee, de regering Trump wilde een deal sluiten om er zo snel mogelijk van af te zijn. Er is nooit echt onderhandeld, maar de regering Trump bleek wel bereid te zijn om enorme offers namens Oekraïne (wie denken zij dat ze zijn?) te kunnen doen.
En dat geeft te denken. Er is weliswaar geen deal gekomen die in feite zou neerkomen op het capituleren van Oekraïne. Toch liet het pijnlijk zien dat de VS hiertoe wel bereid waren en daarvoor niet Rusland, maar Oekraïne onder druk gingen zetten om de deal te sluiten. Gelukkig hield Zelensky voet bij stuk. Aanvankelijk was er veel kritiek op zijn houding, in het Witte Huis, maar hij lijkt het enige juiste te hebben gedaan.
Urgentie valt weg
In maart 2025 was de urgentie duidelijk voor Europeanen: op de VS kunnen wij niet langer vertrouwen. Er werd zelfs gesproken over een Europees kernwapen en eigen Europese wapensystemen en het opschorten van Amerikaanse orders. Maar een paar maanden later lijkt er weinig te zijn veranderd. Ja, er wordt gepraat, maar dat is alles. Er is nauwelijks iets in Trumps houding veranderd. Toch lijkt de urgentie compleet weg te zijn gevallen. Trump komt komende maand naar de NAVO-top en de VS zullen (nog) niet uit de NAVO stappen. Maar is dat goed? Dat valt nog te bezien. Doordat er niet echt wat verandert, zullen er ook geen echte maatregelen worden genomen om de Europese strategische autonomie te versterken en blijven we een aanhangwagen van Washington met alle gevolgen van dien. Totdat Trump denkt: ‘En nu wil ik dit en anders blaas ik de NAVO op.’ Dat zal boven de markt blijven hangen en daar zal op geanticipeerd moeten worden. Dat gebeurt onvoldoende. De mentaliteit ´zo’n vaart zal het niet lopen’ blijft heel sterk. Terwijl juist urgentie noodzakelijk is. De urgentie lijkt in de media en bij het publiek geheel te zijn weggevallen.
Verdeeld Europa
Maar het is de regering Trump die nog altijd het Russische narratief ondersteunt. Het is deze regering die actief extreemrechts in Europa aan de macht wil helpen en is daarmee een gevaar voor de EU. Juist omdat de VS geen verenigd Europa willen. Want dat is het echte gevaar. Een Europa dat echt samenwerkt en een gecoördineerd beleid uitstippelt en daardoor een internationale speler kan worden, dat zien de VS liever niet gebeuren.
Het beleid van de Verenigde Staten is altijd geweest dat ze een sterk Europa wilden voorkomen. Ze wilden voorkomen dat er een sterk leiderschap in Europa zou ontstaan. Sinds 1945 is het beleid van de VS geweest om een dominante speler in Europa toe te staan. Vandaar dat Europese krijgsmachten afhankelijk zijn van Amerikaanse technologieën. Maar juist die afhankelijkheid maakt ons dus kwetsbaar. Trump zaait openlijk twijfel over artikel 5, er gaan geruchten dat de VS haar troepen uit Europa wil terugtrekken. Dit duidt er allemaal op dat de VS echt een U-turn aan het maken is. De VS hebben duidelijk aangegeven dat wij Europeanen zelf ons continent moeten verdedigen, daar ben ik zeker voor, alleen de reden die de VS willen (het kost ons geld) is zorgwekkend. Even zorgwekkend als het anti-Europese sentiment binnen deze Amerikaanse regering.
Een sterk Europa
Veel mensen hebben namelijk nog een te positief beeld van de VS. Ze zijn niet langer onze bondgenoot of vriend, eerder een rivaal. Het is die aardige oom die aan lager wal is geraakt, vaak dronken en agressief is. Alleen jij hebt die goede herinneringen nog van toen hij nog niet aan de drank was. Die oom wil je terug, maar die oom is er niet meer. Laurens Dassen zei dat terecht, dat de VS in zo’n rap tempo aan het veranderen zijn. Dat er echt urgentie moet zijn bij een Europees leger, in welke vorm dan ook, Europese strategische autonomie ontstaat niet door wat aan te modderen. Hoe de VS de komende tijd zal veranderen weten we niet. Wat we wel weten is dat we niet langer op ze kunnen vertrouwen. Daarom is onafhankelijk van de VS worden belangrijk voor onze eigen veiligheid. Alleen is dat niet in een paar maanden geregeld. Investeringen die je nu doet, zie je pas over enkele jaren terug. Daarom moet er nu urgentie komen om daarvoor de belangrijke investeringen en stappen te zetten. Vooral als het gaat om de commandostructuren en de eigen ontwikkeling van wapensystemen. Op de korte termijn zullen Europeanen dus de wapens moeten leveren aan Oekraïne, zodat Oekraïne de strijd kan voortzetten.
Het schrijven van geopolitieke of geschiedenisanalyses kost tijd en geld. Een (kleine) bijdrage of maandelijkse steun om mijn werk te ondersteunen wordt enorm gewaardeerd.