Hidde Bouwmeester

Historicus Internationale Betrekkingen, historicus en publicist

Welke opties heeft Poetin nog in Oekraïne?

Een kernmacht kan niet verliezen. Althans, dat is het narratief van Moskou. Ook Ongehoord Nederland en talloze accounts op de sociale media nemen deze redenering over. Volgens hen zou Oekraïne geen andere keuze hebben dan zich neer te leggen bij een door Rusland opgelegd vredesverdrag. Maar is dat ook zo? Het probleem is dat er niet expliciet stilgestaan wordt bij de vraag onder welke voorwaarden zo’n vrede acceptabel zou zijn.

Het lijkt eerder op een verkapt ultimatum dan op een vredesvoorstel. Wie het vertrek eist van een zittende president, lijkt niet op zoek te zijn naar een compromis. Bovendien gaan de Russische eisen lijnrecht in tegen het internationaal recht en het VN-Handvest, gezien Rusland de annexatie van een gebied groter dan de Benelux eist.

Onderhandelingen worden bijna als weersverwachting gepresenteerd. Als een voldongen feit. Maar is dat ook zo?

De uitkomst van de oorlog is afhankelijk van keuzes, niet van natuurwetten, zoals het weer.

Bovendien heeft Rusland na drie jaar oorlog haar doelen nog steeds niet bereikt:

• Het annexeren van de Donbas en de regio’s Zaporizja en Kherson 

• Het demilitariseren van Oekraïne 

• Zelensky proberen af te zetten en vervangen door een Russische marionet.

Dit roept de vraag op: welke opties heeft Poetin nog in Oekraïne? En zijn deze voldoende om een doorbraak te forceren of om Zelensky te dwingen tot concessies?

Wraak en vergelding zijn geen synoniemen.

Operatie Spiderweb zal een klassieker worden voor de militaire academie. Het had een Oscar kunnen winnen voor een spionagethriller. Paul Verhoeven zou er trots op zijn. Toch namen de NOS, RTL en De Telegraaf Ruslands term over wraak al snel over. Hoewel Poetin dit heeft gezegd, moeten Nederlandse media zich afvragen of je dat dan ook in de titel moet zetten.
Je wil immers niet als doorgeefluik van Russische propaganda dienen.

In een tijd waarin veel mensen alleen de kop lezen, is één woord genoeg om Russische framing te verspreiden.

Maar dat is het niet.


Rusland heeft namelijk helemaal geen reden nodig om oorlogsmisdaden te plegen. Al drie jaar niet.

Wraak betekent een reactie op onrecht. Rusland is geen onrecht aangedaan.
Een betere kop was: ‘Er wordt gevreesd dat Rusland Operatie Spiderweb zal aangrijpen om nieuwe oorlogsmisdaden mee te legitimeren.’

Het escalatie-argument geldt alleen voor Oekraïne

Als Oekraïne Rusland aanvalt, dan is het escalatie. Als Rusland Oekraïne aanvalt, dan noemen ze het Russische superioriteit.

Ik stoor me mateloos aan deze stuitende hypocrisie.

Oekraïne moet zich zowel verdedigen tegen Russische drones als tegen allerlei verdachtmakingen over zogenaamde roekeloosheid. Wat fijn dat Rusland dat niet hoeft. Zelfverklaarde onafhankelijke journalisten zullen geen kans onbenut laten om Oekraïne in een kwaad daglicht te zetten. Oekraïense aanvallen op militaire vliegvelden noemen ze oorlogsmisdaden. Over Russische bombardementen op ziekenhuizen hoor je ze zelden.

Wie escalatie in de mond neemt, moet zich melden bij Vladimir Poetin. Sinds maart 2023 heeft het Internationaal Strafhof een arrestatiebevel tegen de Russische president uitgevaardigd.

Wie zich druk maakt om escalatie, moet zich melden bij degene die met tanks zijn buurland aanviel. Niet bij degene die zich verdedigt tegen een bezettingsmacht.

Vernietigingsoorlog

Rusland viel Oekraïne aan. Daarover mag geen enkel misverstand bestaan. Rusland wilde met een flitsende aanval Oekraïne inlijven. Zo moest de Russische imperiale renaissance kleur krijgen.

Dat lijken mensen soms te vergeten.

Helaas voor Rusland, wilden Oekraïne en ook het collectieve Westen hier niet aan meewerken. Zelfverklaarde vredesactivisten lijken soms zo te volharden in hun kritiek op Oekraïne, dat ze vergeten dat Oekraïne zich verdedigt en Rusland Oekraïne wil veroveren. Oekraïne verdedigt zich tegen een agressor die enkel en alleen uit is op de vernietiging van Oekraïne als culturele entiteit. Dit noemen we etnocide: culturele genocide. Dat is geen mening. De feiten laten zien dat Rusland elk dorp en elke herinnering aan de Oekraïense cultuur wil vernietigen. Daartegen verzet Oekraïne zich.

Nee er komt geen kernwapenoorlog. En dat is precies het probleem.

Wat als Poetin denkt dat hij de Baltische Staten kan binnenvallen? Wat als Poetin denkt dat Merz en Macron de Baltische landen laten vallen bij een Russische prikactie? In de Baltische landen vrezen ze dat ze er straks alleen voor staan.

Sinds de oorlog in Oekraïne hebben kernwapens hun afschrikwekkende waarde verloren. Trump trekt zich terug uit Europa. Poetin dreigt dagelijks met kernwapens. Kernwapens zijn als sluimerende vulkanen, maar zelfs vulkanen doven uit als je er niet meer bang voor bent. In de Koude Oorlog hielden kernwapens Moskou en Washington in toom. Maar die tijd is voorbij.

Rusland denkt een gouden kans te hebben. Rusland lijkt te denken dat een prikactie in de Baltische landen, Europeanen geen oorlog waard is. En vergis je niet: Rusland is al bezig met de troepenopbouw aan de Oostgrens van de NAVO. Poetin denkt dat we de Baltische landen als een baksteen laten vallen. En gezien ons handelen, zou Poetin weleens gelijk kunnen hebben.

 We zullen Poetin het tegendeel moeten bewijzen.

Er gebeurt wat in Europa: Duitsland wil het sterkste leger van Europa worden

Duitslands_SSymbool_voor-Militairisme

Duitsland wil het grootste leger van Europa worden. In Polen juicht men voor Duitse tanks aan de Russische grens. Sterker nog, Polen roept Duitsland actief op om militair leiderschap te tonen. Poetin en Trump krijgen het voor elkaar: ze laten het taboe van Duits militarisme als sneeuw voor de zon verdwijnen.

Ze zouden genomineerd moeten worden voor de Karel de Grote prijs. Een jaarlijkse prijs voor mensen die bijdragen aan de Europese eenwording.

Als Duitsland de daad bij het woord voegt, zijn we getuige van een historische breuk. Een breuk die mede het gevolg is van het lompe gedrag van Trump en Poetin. Duitsland kon lang niet het sterkste leger van Europa hebben vanwege de schaamte van de Tweede Wereldoorlog. Het lag te gevoelig, vooral in Polen lag Duitse herbewapening enorm gevoelig. Maar onder druk wordt alles vloeibaar. Met dank aan Poetin en Trump wil Duitsland als motor van de Europese Unie, een geopolitieke rol van betekenis spelen. Maar in de geopolitiek anno 2025 tel je simpelweg niet mee zonder sterk leger. Daarom heeft Merz de ambitie om naast economisch ook militair mee te tellen. Met het Franse kernwapen als hypotheek.