Ik heb Amerika als bondgenoot inmiddels opgegeven
Het is inmiddels bijna elke week raak. Donald Trump verspreidt weer eens Russische propaganda of dreigt de NAVO op te blazen. Elon Musk suggereerde dat als de Europese Unie de sociale media zou gaan reguleren, de Verenigde Staten uit de NAVO zouden stappen. Zelfs uitgesproken Europese Atlantisten (voorstanders van de NAVO), zoals de beoogde bondskanselier Friedrich Merz, namen in feite al afscheid van de Verenigde Staten door te stellen dat Amerika geen bondgenoot meer is.
Merz werd in zijn denken bevestigd toen Trump een paar dagen later stelde dat de Europese Unie is opgericht om Amerika te ruïneren. De Republikeinse senator Lindsey Graham deed er nog een schepje bovenop: Europeanen zouden de laatsten zijn die vrijheid zouden verdedigen. Voor de Republikeinen en Trump is Europa niet langer een bondgenoot, maar een tegenstander.
We hebben al zoveel wake-up calls genegeerd dat het een patroon is geworden. Hopelijk rukt deze Amerikaanse storm eindelijk de oordoppen uit de Europese oren. Europeanen verkeren momenteel nog in de ontkenningsfase, maar Amerika zal Europa laten vallen wanneer het hen strategisch uitkomt. Stop met redden wat er te redden valt, een pan-Europese alliantie tussen de EU, Turkije, het VK en Oekraïne is de enige oplossing. Ik heb Amerika inmiddels als bondgenoot opgegeven.
VN-Resolutie
Afgelopen week liet de Verenigde Staten zien hoe ze naar Europa en naar de oorlog in Oekraïne kijken. De regering-Trump kiest schaamteloos de kant van Rusland. De Verenigde Staten stemden tegen een VN-resolutie die Ruslands oorlogsmisdaden in Oekraïne moesten veroordelen. Washington schaarde zich daarmee achter Rusland, Belarus, Noord-Korea en Zuid-Soedan. Prima clubje. Bastions van mensenrechten en moreel besef, nietwaar?
Het einde van de NAVO
Maar wat er afgelopen vrijdag (28 februari 2025) gebeurde, bevestigde waar veel Europeanen al langer bang voor waren: Amerika wil met Rusland een deal sluiten over Oekraïne om een wig te drijven tussen Rusland en China. Laat ik dit even uitleggen. Door Rusland tegemoet te komen in Oekraïne, hoopt Trump Rusland voor zich te winnen in de strijd tegen China, terwijl Europa juist een verzwakt Rusland nodig heeft voor een stabiele oostgrens. Een gehavend Rusland verkleint de kans op een ‘speciale militaire operatie’ in de Baltische Landen. Terwijl Amerika juist een ineenstorting van Rusland wil voorkomen, omdat ze bang zijn dat de oostelijke provincies anders naar China zullen vallen. Dit was ook onder Biden het geval, maar de manier waarop Trump dit nu doet, verenigt Europeanen als nooit tevoren en laat zien dat de belangen van Europa en Amerika onverenigbaar zijn geworden.
Zelensky
Tegen beter weten in ging Zelensky afgelopen vrijdag toch naar de Verenigde Staten om een mineralendeal te sluiten. Maar anders dan was afgesproken, schrapten de Verenigde Staten vlak voor het gezamenlijke persmoment de veiligheidsgaranties uit deze mineralendeal, schreef de Volkskrant afgelopen zaterdag. Het oorspronkelijke plan was dat Oekraïne haar mineralen met Amerika zou delen in ruil voor veiligheidsgaranties om zo een langdurige vrede te kunnen afdwingen. Maar in plaats van dat er een deal werd getekend, werd Zelensky op live televisie aan een kruisverhoor onderworpen door Trump en Vance. De kritiek op Zelensky was bovendien louter gebaseerd op Russische desinformatie.
In de val
Zelensky kon het onmogelijk goed doen. De regering-Trump zocht een reden om Oekraïne te laten vallen en de militaire steun aan Oekraïne in te trekken. Hiermee leggen de Verenigde Staten een bom onder het bestaansrecht van de NAVO. De NAVO is initieel opgericht in 1949 om Russisch imperialisme in Europa te bestrijden, en het is juist de Verenigde Staten die dat nu wil legitimeren. Europese leiders verklaarden onmiddellijk hun steun aan Oekraïne. Of de NAVO uiteindelijk officieel wordt opgedoekt, is daarmee irrelevant geworden. Onder Trump kan de NAVO immers haar primaire taak niet langer uitvoeren. De NAVO is daarmee passé geworden.
Europese veiligheid
Inmiddels beseffen Europeanen maar al te goed dat de oorlog in Oekraïne allesbepalend is voor de veiligheid van het Europese continent. Rusland zal niet stoppen in Oekraïne. De Russische economie is volledig gericht op oorlog en zal bij een ‘vrede’ dit vooral gebruiken om aan te sterken en over een paar jaar Oekraïne en andere Europese landen aan te vallen. In het Westen zien mensen oorlog en vrede heel dualistisch: of er is vrede, of er is oorlog. In Rusland niet, oorlogshandelingen kunnen tijdens vredestijd bestaan. Denk hierbij vooral aan sabotageacties tegen EU-leden, zoals brandstichting en cyberaanvallen. Rusland is in oorlogsmodus, zowel economisch, diplomatiek als militair tegen de democratieën wereldwijd. Een zogenaamde vrede in Oekraïne verandert daar niets aan. De enige manier om dit veranderen en de kans op een Grote Europese Oorlog te verkleinen is een tactische nederlaag voor Rusland in Oekraïne. En dat zal nu zonder de Amerikanen moeten.
Amerika is verloren
Dat Amerika artikel 5 van de NAVO (een aanval op één is een aanval op ons allen) ter discussie stelt, zie ik niet louter als iets negatiefs. De manier waarop Trump met Zelensky omgaat, de openlijke territoriale claims op Groenland en Canada, is een teken aan de wand. Juist door dit zo naakt en openlijk te doen, maakt de Amerikaanse president duidelijk dat ze geen bondgenoot meer zijn voor Europeanen. Dat Trump aangaf dat de Europese Unie zou zijn opgericht om Amerika te ruïneren, laat zien dat Europeanen niets meer van deze regering hoeven te verwachten.
Merz was de enige Europese leider die het tussen de regels door al aangaf: Europeanen moeten hun eigen continent verdedigen zonder Amerika. Trump wil een ‘vredesdeal’ en wat de gevolgen voor Oekraïne zijn, kan hem niet interesseren. We moeten ons eigen plan trekken en pal achter Oekraïne staan. De NAVO kan immers binnen dagen of weken ophouden te functioneren.
Trump is een zegen voor de Europese Unie
Het klinkt gek wat ik nu ga zeggen, maar Trump is een zegen voor Europa. Doordat hij zo openlijk de kant van Poetin kiest, rest Brussel en Londen niets anders dan een daadkrachtig antwoord en steun voor Oekraïne. Zelfs Europese leiders, inclusief Erdogan, zijn nu verenigd voor Oekraïne. Trump is zelfs in staat om Griekenland en Turkije te verenigen. Een unicum. Terwijl Trump deze week weer zal onderhandelen met Rusland, kondigde Brussel een hernieuwd sanctiepakket aan tegen Rusland en een nieuw steunpakket voor Oekraïne.
De NAVO
Afgelopen week luisterde ik naar de podcast van Arend-Jan Boekestijn en Rob de Wijk, waarin Rob de Wijk stelde wat ik ook voel: ik heb afscheid genomen van Amerika als bondgenoot. Amerika ziet Oekraïne enkel als wingewest en Trump ziet de EU steeds meer als vijand en legt 25 procent importheffingen op. Het is de vraag in hoeverre er nog sprake is van een bondgenootschap. Zeker nu de Europese en de Amerikaanse belangen elkaar zo fundamenteel beginnen te bijten.
Europees nationalisme?
Rotterdams VVD-raadslid Erik Verweij, schreef op X dat hij lange tijd bang was dat de Verenigde Staten uit de NAVO zouden stappen. Inmiddels moeten we onszelf als Europeanen afvragen of wij nog wel lid willen blijven van deze organisatie. Ik deel deze mening. Kunnen Europeanen nog lid zijn van de NAVO als de Verenigde Staten in feite het kernbeginsel van de NAVO niet meer onderschrijven? Willen Europeanen nog als aanhangwagen van deze maffiabende dienen? Europa wordt gedwongen een eigen koers te varen. Of de NAVO ophoudt te functioneren, is geen vraag maar een gegeven. De vraag is alleen wanneer de dag des oordeels zal aanbreken.
Van de NAVO naar pan-Europa
In Brussel en Londen groeit eindelijk het besef dat een Oekraïense overwinning cruciaal is voor de Europese veiligheid. Voor het eerst in decennia, bestaat er de kans dat Europeanen zich los kunnen weken van de Verenigde Staten. Oekraïne heeft niet alleen Europeanen nodig om te overleven, Brussel en Londen hebben Oekraïne ook nodig en ik zal uitleggen waarom. Oekraïne heeft een indrukwekkende drone-industrie en kan doelen tot duizend kilometer achter de frontlinie raken. Juist dit ontbreekt de Europese leden van de NAVO, waardoor we afhankelijk zijn van Amerika. Daarnaast heeft Oekraïne enorm veel gevechtservaring opgedaan en een groot leger. Als Europeanen een gezamenlijke veiligheidsorganisatie kunnen oprichten met Oekraïne, kan Europa zich losweken van de Verenigde Staten. Daarmee kan Europa een wereldmacht worden.
Maar om zo’n pan-Europese veiligheidsorganisatie op te richten, moet er wel aan drie criteria worden voldaan. Allereerst, moeten Turkije, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk, de Europese Unie en Oekraïne deel uitmaken van zo’n Europese defensiemacht. Daarnaast zal Europa het non-proliferatieverdrag (wat het delen van kennis van kernwapens aan niet nucleaire mogendheden verbiedt) moeten opzeggen en kernwapens ontwikkelen als afschrikking, aangezien we niet meer op de nucleaire paraplu van de Verenigde Staten kunnen rekenen. En tot slot, zullen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk Oekraïne moeten helpen de oorlog te winnen. Een Russische nederlaag is de enige manier om de kans op een Grotere Europese Oorlog te verkleinen.
Op weg naar Post-Atlantisme
De beoogde Duitse bondskanselier Friedrich Merz zei het glashelder: Oekraïne moet winnen en Europa moet zich kunnen verdedigen. Amerikanen zien Europa slechts als een wingewest. Trump is in staat gebleken om Europa te verenigen achter Oekraïne. Zelfs de grootste voorstanders van het Trans-Atlantisme, zoals Merz en Starmer, maken nu een U-turn en bepleiten een paneuropese aanpak qua defensie en geopolitieke oriëntatie. Misschien is Trump eerder een zegen dan een vloek voor Europa. In feite wilde Biden ook voorkomen dat Rusland zou instorten en speelde niet in op een Oekraïense overwinning. Maar deze botte manier zoals Trump het nu speelt heeft Europeanen verenigd. America First betekent namelijk ook Europa First én Oekraïne is Europa, Amerika niet.