Hidde Bouwmeester

Historicus Internationale Betrekkingen, historicus en publicist

Rusland wil de Oekraïense staat vernietigen

Het gaat Rusland niet om de Russischtaligen. Het gaat Rusland niet om de ‘denazificatie’ van Oekraïne. En het gaat Moskou ook niet om de NAVO. De oorlog in Oekraïne gaat namelijk niet om Oekraïne. De oorlog gaat over Rusland. Over hoe Rusland zich moet verhouden in een wereld waarin het niet langer een wereldmacht is.

Rusland accepteert niet dat Oekraïners geen Russen zijn. Rusland lijkt de Oekraïense cultuur te willen vernietigen. Dat is de conclusie die ik in maart 2022 helaas heb moeten trekken. Dat is de conclusie die u ook zou moeten trekken. Sla Poetins essay uit 2021 erop na. Daarin wordt niet gesproken over de NAVO, maar over dat Rusland en Oekraïne één natie zijn. En dat herhaalde Poetin afgelopen vrijdag nog eens. Maar dan als rechtvaardiging om heel Oekraïne te bezetten. Niemand kan in Poetins hoofd kijken. Maar gezien het Russische handelen (het de-Oekraïniseren van bezet gebied) lijkt het doel helder te zijn: Rusland wil de Oekraïense staat zoals we die kennen vernietigen en Oekraïners russificeren.

Artikel 5: wat betekent het?

De uitspraak van Trump over artikel 5 heeft tot veel ophef geleid. Trump zei dat artikel 5 ‘afhangt van de vorm/definitie.’ Wat kan hij hiermee bedoelen? Wat doet artikel 5 en wat betekent het?

Welke opties heeft Poetin nog in Oekraïne?

Een kernmacht kan niet verliezen. Althans, dat is het narratief van Moskou. Ook Ongehoord Nederland en talloze accounts op de sociale media nemen deze redenering over. Volgens hen zou Oekraïne geen andere keuze hebben dan zich neer te leggen bij een door Rusland opgelegd vredesverdrag. Maar is dat ook zo? Het probleem is dat er niet expliciet stilgestaan wordt bij de vraag onder welke voorwaarden zo’n vrede acceptabel zou zijn.

Het lijkt eerder op een verkapt ultimatum dan op een vredesvoorstel. Wie het vertrek eist van een zittende president, lijkt niet op zoek te zijn naar een compromis. Bovendien gaan de Russische eisen lijnrecht in tegen het internationaal recht en het VN-Handvest, gezien Rusland de annexatie van een gebied groter dan de Benelux eist.

Onderhandelingen worden bijna als weersverwachting gepresenteerd. Als een voldongen feit. Maar is dat ook zo?

De uitkomst van de oorlog is afhankelijk van keuzes, niet van natuurwetten, zoals het weer.

Bovendien heeft Rusland na drie jaar oorlog haar doelen nog steeds niet bereikt:

• Het annexeren van de Donbas en de regio’s Zaporizja en Kherson 

• Het demilitariseren van Oekraïne 

• Zelensky proberen af te zetten en vervangen door een Russische marionet.

Dit roept de vraag op: welke opties heeft Poetin nog in Oekraïne? En zijn deze voldoende om een doorbraak te forceren of om Zelensky te dwingen tot concessies?

Wraak en vergelding zijn geen synoniemen.

Operatie Spiderweb zal een klassieker worden voor de militaire academie. Het had een Oscar kunnen winnen voor een spionagethriller. Paul Verhoeven zou er trots op zijn. Toch namen de NOS, RTL en De Telegraaf Ruslands term over wraak al snel over. Hoewel Poetin dit heeft gezegd, moeten Nederlandse media zich afvragen of je dat dan ook in de titel moet zetten.
Je wil immers niet als doorgeefluik van Russische propaganda dienen.

In een tijd waarin veel mensen alleen de kop lezen, is één woord genoeg om Russische framing te verspreiden.

Maar dat is het niet.


Rusland heeft namelijk helemaal geen reden nodig om oorlogsmisdaden te plegen. Al drie jaar niet.

Wraak betekent een reactie op onrecht. Rusland is geen onrecht aangedaan.
Een betere kop was: ‘Er wordt gevreesd dat Rusland Operatie Spiderweb zal aangrijpen om nieuwe oorlogsmisdaden mee te legitimeren.’

Het escalatie-argument geldt alleen voor Oekraïne

Als Oekraïne Rusland aanvalt, dan is het escalatie. Als Rusland Oekraïne aanvalt, dan noemen ze het Russische superioriteit.

Ik stoor me mateloos aan deze stuitende hypocrisie.

Oekraïne moet zich zowel verdedigen tegen Russische drones als tegen allerlei verdachtmakingen over zogenaamde roekeloosheid. Wat fijn dat Rusland dat niet hoeft. Zelfverklaarde onafhankelijke journalisten zullen geen kans onbenut laten om Oekraïne in een kwaad daglicht te zetten. Oekraïense aanvallen op militaire vliegvelden noemen ze oorlogsmisdaden. Over Russische bombardementen op ziekenhuizen hoor je ze zelden.

Wie escalatie in de mond neemt, moet zich melden bij Vladimir Poetin. Sinds maart 2023 heeft het Internationaal Strafhof een arrestatiebevel tegen de Russische president uitgevaardigd.

Wie zich druk maakt om escalatie, moet zich melden bij degene die met tanks zijn buurland aanviel. Niet bij degene die zich verdedigt tegen een bezettingsmacht.

Vernietigingsoorlog

Rusland viel Oekraïne aan. Daarover mag geen enkel misverstand bestaan. Rusland wilde met een flitsende aanval Oekraïne inlijven. Zo moest de Russische imperiale renaissance kleur krijgen.

Dat lijken mensen soms te vergeten.

Helaas voor Rusland, wilden Oekraïne en ook het collectieve Westen hier niet aan meewerken. Zelfverklaarde vredesactivisten lijken soms zo te volharden in hun kritiek op Oekraïne, dat ze vergeten dat Oekraïne zich verdedigt en Rusland Oekraïne wil veroveren. Oekraïne verdedigt zich tegen een agressor die enkel en alleen uit is op de vernietiging van Oekraïne als culturele entiteit. Dit noemen we etnocide: culturele genocide. Dat is geen mening. De feiten laten zien dat Rusland elk dorp en elke herinnering aan de Oekraïense cultuur wil vernietigen. Daartegen verzet Oekraïne zich.