Een man hield een vlag in zijn hand.
Een vrouw zat opgesloten in een metalen container van twee bij twee meter.
Een jongen vroeg om een telefoon om zijn vader te bellen, misschien wel voor de laatste keer.
Dit is geen passage uit een nieuwe oorlogsfilm, maar echte verhalen uit bezet-Oekraïne.
Maxim werd geslagen omdat hij een Oekraïense vlag vasthield.
Tatyana werd opgesloten omdat ze met hem was.
Alexey werd meegenomen omdat hij wilde zijn wie hij was. Een Oekraïner en geen Rus.
Hun verhalen zijn geen incidenten. Alle drie werden ze in april 2022 naar ‘her-educatiekampen’ gestuurd.
Deze verhalen laten zien wat Rusland in bezet-Oekraïne doet.
Dat er een geopolitieke omwenteling plaatsvindt, dat hoef ik u niet te vertellen.
Het is zelfs bijna een cliché geworden.
Toch zal ik deze boodschap moeten herhalen.
Want politici lijken de urgentie volledig te missen: Europeanen kunnen niet langer voor hun veiligheid op Amerika vertrouwen.
Vandaar deze oproep aan politici om de realiteit onder ogen te zien, hun oordoppen op te bergen en de sleutel weg te gooien.
Stop met het pessimisme, want door efficiënt samen te werken kan er namelijk heel veel wél.
Vraag op een verjaardag wie Gorbatsjov was, en iemand zegt: “dat was de man die vrijheid weer naar Moskou bracht.”
In het Westen wordt hij nog altijd herinnerd als de man van de glasnost en perestrojka, de leider die de Sovjetunie een menselijk gezicht gaf. De man die geen muren bouwde, maar grenzen openstelde.
In Rusland klinkt een ander verhaal. Daar zagen velen hem als de “slapjanus” en verrader die hun eeuwenoude rijk ‘in puin achterliet.’ In de voormalige Sovjetrepublieken klinkt ook een ander perspectief. Zo herinneren ze zich in de Baltische Landen vooral de man die tanks op hen afstuurde om geweldloze demonstranten bloedig neer te slaan.
Drie perspectieven dus.
In het Westen de hervormer, in Rusland de verrader, in Oost-Europa de onderdrukker.
En misschien zegt dat verschil wel meer over onze tijd dan over hem.
Zondag 12 oktober had een dag als zovelen moeten zijn.
Op het Museumplein in Amsterdam kwam een menigte bijeen. Ze demonstreerden tegen migratie.
Maar het ging al snel niet meer over migratie. Er wapperden prinsenvlaggen.
De menigte scandeerde: ‘Timmermans, vieze kankerjood, val maar snel dood.’
Is dit een incident of vooral een illustratie van iets groters?
Iets verderop zat Frans Timmermans op een terras, waar hij werd geïnterviewd door RTL.
Later die dag volgde het RTL-debat tussen de vier grootste partijen.
Een paar activisten waren naar de fractieleider van GroenLinks–PvdA toegestormd en hadden hem uitgescholden.
Een van hen stak zijn arm uit. Het beeld liet niets aan de verbeelding over: het was een Hitlergroet.
Ongeacht je politieke kleur of mening, politici intimideer je niet.
Het was niet de eerste keer dat een anti-migratiedemonstratie uit de hand liep.
Ook de demonstratie op het Malieveld op 20 september sloeg al snel om in rellen.
Politiebusjes werden in brand gestoken en agenten mishandeld.
Toch lees ik de laatste tijd vooral analyses over hoe zo’n demonstratie uit de hand kon lopen.
Het probleem lijkt breder te zijn dan één demonstratie die uit de hand liep. Vaak wordt er ingezoomd op een incident.
Maar is het niet vooral een symptoom? Een symptoom van de normalisering van extreemrechts gedachtegoed?
Trump heeft gelijk. Ja, dat hoor je mij niet vaak zeggen. En het zal ook niet vaak terugkomen op mijn website. Maar soms moet je het toegeven. Trump vindt dat Europa moet stoppen met het kopen van Russische olie en gas. Het is toch gek dat de roep om hiermee te stoppen van notabene president Trump moet komen? Want hierin heeft de Amerikaanse president gelijk. Europeanen kunnen namelijk niet beweren dat Rusland de oorlog in Oekraïne moet verliezen en tegelijkertijd voor miljarden euro’s de Russische oorlogseconomie draaiende houden. Ja, dat doen we aan de benzinepomp, en dat doen we door Russische olie en gas te kopen. De Europese Unie geeft 18 miljard euro steun aan Oekraïne tegen 21 miljard aan de import van Russische olie en gas. Dat is een ongemakkelijke waarheid. Toch moeten we het erover hebben met de verkiezingen in aantocht.
