Wat betekent een tweede termijn van Trump voor Oekraïne?
De overwinning van Trump leidt natuurlijk tot onzekerheid. Toch worden er nu direct vergaande conclusies getrokken. Bovendien was de regering-Biden allesbehalve gericht op een Oekraïense overwinning. Wat betekent een tweede termijn Trump voor Oekraïne?
Allereerst: Trumps retoriek
Trump staat bekend om zijn retorische vermogen. Denk maar aan zijn uitspraken als ‘we will build a wall and Mexico is gonna pay for it.’ Ook Trumps ‘vrede in 24 uur in Oekraïne’ lijkt op het eerste oog vooral retoriek. Maar wat heeft Trump precies gezegd? Trump heeft gezegd dat hij tijdens zijn presidentschap een goede relatie had met zowel Poetin als Zelensky. Hij zegt dat hij ze allebei aan tafel kan krijgen. Maar hoe dan?
we will build a wall and Mexico is gonna pay for it.’
Mensen binnen Trumps team hebben aangegeven dat ze drukmiddelen hebben voor beide partijen. Tegen Zelensky zou Trump de steun kunnen intrekken, en voor Poetin de steun juist kunnen verhogen of de oliemarkt manipuleren, om de Russische economie zware klappen toe te brengen.
Zorgen vanuit Oekraïne over Trumps ‘vredesplan’
Binnen het Oekraïense kamp bestaan zorgen over wat Trumps ‘vredesplan’ concreet betekent. De zorgen gaan vooral over de handhaafbaarheid van het plan en over de vergaande concessies die Kyiv mogelijk zou moeten doen. Maar waar bestaat het plan dan uit?
- Oekraïne moet zijn NAVO-ambities voor twintig jaar uitstellen
- De huidige frontlinie wordt een gedemilitariseerde zone
- De Verenigde Staten zullen Oekraïne blijven steunen met wapens om nieuwe oorlog af te schrikken
Deze zorgen zijn goed voor te stellen. Met zo’n voorstel legitimeer je in zekere zin de imperialistische bezetting van Oekraïne, en dat heeft grote gevolgen. Het suggereert bovendien dat de oorlog om NAVO ging, terwijl dat eerder een rookgordijn lijkt. Het is ook de vraag of de Verenigde Staten hun verplichtingen qua wapenleveranties zouden nakomen.
De rol van het Boedapest-memorandum en Amerikaans wantrouwen
Vergeet niet dat Oekraïne in 1994, volgens het Boedapest-memorandum, zijn kernwapens opgaf in ruil voor veiligheidsgaranties. De VS hebben die destijds niet volledig nageleefd. Bovendien heeft de regering-Biden minder geleverd aan Oekraïne dan beloofd, wat het vertrouwen in de Verenigde Staten nog verder onder druk zet.
Voormalig VS-ambassadeur bij de NAVO Kurt Volker stelt dat Trump met machtspolitiek Poetin aan de onderhandelingstafel kan krijgen. Toch is ook Rusland sceptisch over het idee van een ‘vrede in 24 uur.’
Scepsis vanuit Rusland zelf
Ook Rusland zelf is sceptisch over een mogelijke ‘vrede in 24 uur.’ Geopolitiek denker Sergei Karaganov stelt dat Rusland behoefte heeft aan een Oekraïne dat demilitariseert en capituleert. Trumps plan, zoals gepresenteerd, lijkt daarmee vooral wensdenken.
De vraag blijft wat Trump zal doen als Karaganovs lijn het beleid in het Kremlin blijft. Gaat hij Rusland dan onder druk zetten, of buigt hij voor het Kremlin?
Onzekere toekomst
De zorgen zijn begrijpelijk. Trumps belofte van ‘vrede in 24 uur’ kan mogelijk neerkomen op concessies aan Rusland, maar de waarheid is dat we het simpelweg nog niet weten. Trumps onvoorspelbaarheid maakt het moeilijk om structurele steun voor Oekraïne te garanderen en maakt de toekomst onzeker. Dat hij klakkeloos zou doen wat Poetin wil, blijft vooralsnog vooral een angst gebaseerd op ‘van horen zeggen.’ Het is afwachten – misschien blijken deze zorgen terecht, misschien niet. Laten we hopen dat het laatste het geval is. Ik neig vooralsnog naar een Trump die enkel in zijn eigen belang handelt.