Het gezicht achter de draadjes en artikelen: En toen zei het halve schoolplein tegen een 10-jarig jongetje: “ja hij (ik dus) is te slecht voor deze school.’

Historicus_Hidde_Bouwmeester_over_de_historische_context_bij_de_achtergrond_bij_de_oorlog_in_oekraine

Op sociale media presenteert iedereen zijn of haar beste versie. Op Twitter gaat het er soms hard aan toe, en dat mag ook. Alleen is de vraag: zou je op dezelfde manier hebben gedaan als we tegenover elkaar zaten op het terras? De vraag stellen is hem beantwoorden. Laatst stelde een twitteraar dat hij mijn “vmbo” terugzag in mijn analyses. Toen ik daarop een draadje maakte om mijn achtergrond te duiden, zag ik dat heel veel mensen niet eens wisten dat ik op het vmbo-kader ben begonnen. Daarom gaat dit artikel over mij: wie is de persoon achter de tweets, draadjes en artikelen?

Twitter

De meeste mensen kennen mij inmiddels wel van de draadjes, de artikelen en de leuke en soms ook minder leuke tweets. Maar vaak weet je niet precies wat de achtergrond van iemand is op Twitter. Als je al wat persoonlijks van iemand ziet, zijn dat vooral de leuke dingen, niet de wat minder leuke dingen. Terwijl juist de tegenslagen een persoon kenmerken. Een aantal volgers zal me vooral kennen van het feit dat ik een paar jaar geleden ben afgestudeerd met een masterscriptie over de NAVO en Rusland, en dat dit vrijwel synchroon liep met de formele oorlog in Oekraïne. Maar daardoor kent een groot deel van mijn volgers mij niet van de periode daarvoor. Alleen volgers van het eerste uur kennen in feite mijn achtergrond. Dat is ook logisch, want sinds 24 februari 2022 is een veel groter aantal mensen geïnteresseerd in de geschiedenis van Oost-Europa.

Verharding

Ik constateer ook een verharding op sociale media en op Twitter. Het is te makkelijk om hier enkel Elon Musk de schuld van te geven. Misschien zit niemand erop te wachten, maar dat is dan maar jammer. Het lijkt me goed om elkaar beter te leren kennen, wat van onszelf te delen, en zo de verharding tegen te gaan. Achter ons Twitter-account gaat het er soms hard aan toe, en het lijkt me goed om een beeld te geven van wie er nu precies achter zo’n account zit. Mijn volgers hebben namelijk het recht om te weten wie er achter die artikelen zit.

Mijn jeugd

Ik ben geboren in een van de mooiste steden van Nederland: Leiden. Ik begon mijn basisschool aan De Meerpaal in Leiden. Op het eerste oog ging het vrij goed. Ik haalde goede cijfers en er leek niet heel erg veel aan de hand, tot ongeveer mijn tiende. Als klein jongetje kreeg ik last van angstaanvallen. Het probleem is dat er in Nederland dan onmiddellijk een label op moet. Dus ik kreeg het label: autisme. Mijn omgeving heeft dit altijd betwist, juist vanwege mijn communicatieve en sociale vaardigheden die ik al van kinds af aan heb. Inmiddels denken we dat ik een hersenbloeding heb gehad bij de geboorte, waarvan ik pas sinds mijn 20e volledig van ben hersteld. Uiteindelijk moest ik De Meerpaal verlaten voor het bijzonder onderwijs. Maar dat was niet het ergste, nee, het ergste was dat het halve schoolplein riep: “ah daar heb je die Hidde weer, ja die gaat weg, want hij is te slecht.” Dat doet iets met een jongetje van tien.

Verhuizen

Na een paar jaar op de ‘bijzondere school’ de Brug te hebben gezeten, besloten mijn ouders in de winter van 2006 te verhuizen naar het plattelandsdorpje in de buurt van Schoorl (13 kilometer boven Alkmaar), Warmenhuizen. Achteraf gezien deed de plattelandslucht mij meer dan goed. Bovendien bleek onze scepsis ten aanzien van dat autisme hout te snijden. Alsof ik door de verhuizing tot rust kwam. Ik begon qua leren met sprongen vooruit te gaan, waardoor langzaam gesprekken begonnen te komen over of het geen idee was om ons te gaan oriënteren op een ‘gewone’ school.

Ik ben geen opgever

Uiteindelijk wist ik het zeker: ik wilde naar een ‘gewone’ school. En dit bleek een gedurfde beslissing. Ik verliet de veilige school De Spinaker voor het ruige Schagen. Ik werd onmiddellijk gezien als anders en dat had niets te maken met het feit dat ik van een ‘speciale’ school kwam, maar door het feit dat ik gedreven en ambitieus was om verder te geraken. Ik werd gezien als een ‘nerd’, wat daar (de school, niet het vmbo an sich) echt een scheldwoord was. Het werd zelfs zo erg dat het halen van goede cijfers als iets ‘slechts’ werd gezien. Uiteindelijk waren het drie jaar van overleven en tot het gaatje gaan. Ik was een buitenbeentje en werd ook gepest vanwege ‘mijn elitaire manier van doen en laten’ – wat dat ook mocht betekenen.

Maar ik heb er ook goede dingen van geleerd. Ik heb geleerd dat je altijd voor jezelf moet opkomen en moet blijven staan voor je principes. Als je keihard werkt, zul je er altijd komen, en tot slot dat je soms een duidelijke tot-hier-en-niet-verder lijn moet bewaken. Uiteindelijk wist ik met hangen en wurgen mijn vmbo-kaderdiploma te behalen én hield ik er bovendien een hobby voor het koken aan over. Ook toen dacht iedereen: nou, dan ga je dus naar het mbo, maar nee, ik wilde wéér wat anders.

Vavo

Ik besloot dus na veel wikken en wegen om vanaf mijn achttiende niet naar het mbo te gaan, maar naar het volwassenonderwijs: eerst mijn vmbo TL, daarna de havo, en om daarna voor mijn vwo-certificaten te gaan. De vwo-certificaten Nederlands, Engels, Geschiedenis en Maatschappijwetenschappen waren vereist om vervolgens toegelaten te kunnen worden tot Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Maar voordat ik mijn vwo-certificaten kon behalen, kreeg ik met twee tegenslagen te maken. Net na de havo-examens viel ik van mijn fiets en brak ik mijn voortanden af. De dag daarna moesten mijn voortanden eruit gehaald worden. Desondanks besloot ik twee weken later, toen ik weliswaar slaagde voor mijn havo-examen, om mijn 5 voor Duits op te poetsen en er een 6 van te maken. Met een groot gapend gat in mijn mond maakte ik het hertentamen. Het vmbo heeft mij ook zeker een over-mijn-lijk-mentaliteit meegegeven.

Bloed zweet en tranen

Een jaar later kreeg ik de volgende tegenslag te verduren: ik haalde op 0,2 punten na mijn certificaat Engels niet. Ik zocht geen excuses, maar de operaties aan mijn gebit vanwege de val een paar maanden voor het examen, hielpen zeker niet mee. Maar ik ging zeker niet bij de pakken neerzitten: ik sloeg mijn vakantie over en ging naar een zomerschool in Engeland (Chichester) om mijn Engels bij te spijkeren. In september was mijn Engels echt aanzienlijk verbeterd en na een relatief rustig jaar (ik hoefde enkel mijn vwo-certificaat Engels nog te behalen), haalde ik mijn laatste certificaat en mocht ik beginnen aan mijn studie Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Bovendien had ik dat jaar gebruikt om echt fit te worden en sindsdien ga ik vier keer in de week naar de sportschool.

Een prestatie van formaat

Voor veel studenten was studeren iets dat al jaren in de lijn der verwachting lag, maar bij mij niet. Het was voor mij heel bijzonder dat ik kon studeren, zeker voor iemand die tien jaar daarvoor nog op het ‘speciale onderwijs’ zat. Ik was apentrots en had iedereen de mond gesnoerd. Dit kon ik enkel bereiken door doorzettingsvermogen en discipline, maar ook door steun van bepaalde vrienden, familie en docenten op het juiste moment. Maar het gaf me ook iets mee: kijk nooit neer op die zogenaamde ‘lager opgeleiden’. Blijf altijd bij jezelf en help anderen waar mogelijk. Soms hebben mensen hulp van de juiste persoon op het juiste moment nodig.

Studeren

Toen ik begon met studeren, was ik al geïntrigeerd door Rusland. Ik las enorm veel boeken over Rusland, academische journals en probeerde bij elk onderzoek op de universiteit een Oost-Europa gerelateerd onderwerp te behandelen, zoals de Verlichting in Rusland – of juist het gebrek daaraan. Kortom, tijdens mijn bachelor speelden Rusland en Oekraïne al een rode draad in mijn interesseveld.

Master en 24 februari

Voor iedereen was corona zwaar, ook voor mij. Medisch gezien niet, maar door de lockdown werd het studeren ook zwaarder; ik had minder puf om tot het maximale te gaan. Dat kwam mede doordat je, als je samen studeert, elkaar inspireert en naar een hoger niveau tilt. We probeerden dit via Zoom wel na te bootsen, door online samen te studeren, maar dat was niet hetzelfde. Bovendien was ook de sportschool dicht, waardoor ik mijn uitlaatklep na het harde studeren miste. Wel heb ik hierdoor het hardlopen ontdekt, en doe ik naast vier keer per week trainen in de sportschool er nu ook een keer in de week (15 kilometer tenminste) hardlopen in de buitenlucht bij. Via het scherm was het toch anders.

Haastige spoed is zelden goed

Op den duur heb ik besloten om over de masterscriptie een half jaar langer te doen. Dat was een goede beslissing, want hierdoor heb ik veel boeken over de Russische en Oekraïense geschiedenis kunnen lezen om een breed beeld over het onderwerp te krijgen. Met deze achtergrondinformatie maak ik geregeld draadjes om mensen verder te informeren.

Poetin besloot weer eens anders

Het onderwerp voor de masterscriptie was: een diplomatieke geschiedenis tussen de NAVO en Rusland van 1991 tot 2016. Maar het bleef niet bij 2016. Want tijdens het schrijven begon het steeds meer te rommelen in Oekraïne en begon de actualiteit het onderwerp uit de geschiedenis te trekken. Toch merkte ik dat de gebeurtenissen ook mijn werk aan het beïnvloeden waren. Want toen ik net het gedeelte van de NAVO-uitbreiding (1999) in de jaren negentig achter de rug had en de archieven daarover uitvoerig bestudeerd had, eiste Vladimir Poetin in december 2023 dat de NAVO zich zou terugtrekken tot de grenzen van 1997. Mijn werk bleef dus zeer actueel. En daar bleef het niet bij. Want ik leverde op 20 februari 2022 mijn masterscriptie in en nog geen vier dagen later verklaarde Poetin Oekraïne formeel de oorlog, met de ‘speciale militaire operatie’.

Herziene versie

Ik trok de scriptie dus terug, want alle theorieën konden de prullenbak in. Juist de auteurs die ik aanhaalde, kwamen met een herziene versie van hun analyses. Gezien er steeds meer interesse kwam in mijn draadjes over de scriptie en andere onderwerpen over Rusland en Oekraïne, vond ik ook dat ik het publiek een post-24-februari-versie verschuldigd was. De actualiteit gaat echter zo snel, dat die versie inmiddels ook alweer gedateerd is.

Twitter

Maar vóór 24 februari 2022 schreef ik al veel analyses op Twitter. Ik maakte draadjes over de stukken die ik gelezen of geschreven had voor geïnteresseerden. Toen was er echter slechts een handjevol mensen in geïnteresseerd. Door de oorlog in Oekraïne namen mijn aantal volgers en de interesse ook flink toe. Natuurlijk heeft 24 februari 2022 ook mijn standpunten ten aanzien van Rusland veranderd. Allereerst heb ik tijdens mijn studie veel over het onderwerp gelezen; al dit academische werk was pre-invasie geschreven. Pas na het uitbreken van de formele oorlog werden academici en media zich bewust van het doorsijpelende Russische narratief bij ons.

Russisch narratief

Bovendien was ik als klein kind al geïnteresseerd in Rusland en de geschiedenis. Het probleem was echter dat er ook Poetinistische Russen in mijn omgeving (geen bloedverwanten) aanwezig waren en mijn beeld over Rusland dus als klein kind hebben beïnvloed. Dat was toen ik in 2010 met twitter begon zeker nog het geval helaas.

Je kunt hier op twee manieren mee omgaan. Of je verwijdert alles, verbergt alles en hebt het er nooit meer over, en hoopt dat nooit iemand een gekke tweet van 10 jaar terug gaat vinden. Of je bent er open over en bent er juist trots op dat je zelf tot de conclusie bent gekomen dat je vroeger vatbaar bent geweest voor Russische propaganda. Vooral omdat die propaganda van bekenden kwam en dus niet van Russia Today. Dat is juist waarom ik ook altijd het gesprek met andersdenkenden wil blijven aangaan.

Voortschrijdend inzicht

Maar uiteindelijk maakt het niet uit hoe ik dingen 8 of 10 jaar terug zag. Doordat ik meer boeken over het onderwerp ben gaan lezen, begon ook mijn beeld te veranderen. Op de universiteit leerde ik kritisch denken en hoe je bronkritiek op een adequate manier toepast. Daarom vind ik het ook belangrijk om mensen te informeren. De artikelen vrij en toegankelijk aan te bieden om mensen genoeg kennis te bieden, waardoor ze zelf de conclusie kunnen trekken. Mensen zijn slim genoeg om dat zelf te doen. Alleen gaat niet iedereen 20 boeken lezen, en daarom behandel ik boeken en de informatie daaruit vaak in draadjes en artikelen.

Want dat je een andere conclusie trekt dan ik, begrijp ik als geen ander. Ook ik heb te lang gedacht dat de kritiek van Poetin op het Westen door de NAVO-uitbreiding kwam. Maar door de inmenging van Rusland bij de demonstraties in Belarus, kon ik dit argument niet langer verdedigen; ik twijfelde al langer aan dit standpunt. Voortschrijdend inzicht is juist goed. Het laat zien dat je altijd bereid bent je standpunt aan te passen als nieuwe feiten zich aan jou openbaren. Ik ben ervan overtuigd dat dit niet enkel voor mij geldt.

Oom Marcel

En naast 24 februari was er nog een heel tragische gebeurtenis voor mij in 2022. Namelijk mijn oom, Oom Marcel, die echt onderdeel van ons gezin was, kwam heel plotseling op 19 april 2022 te overlijden aan kanker. Het was echt donderslag bij heldere hemel en van de ene op de andere dag zat hij in een hospice. Een maand eerder had hij gezegd zich niet heel lekker te voelen en dat het toch een goed idee was om naar de huisarts te gaan. Maar een maand later was hij er al niet meer.

Meer dan een oom

Met de term oom zou ik hem ook echt tekortdoen. Want in feite was hij onderdeel van het gezin. Al mijn vrienden kenden hem, we gingen met hem op vakantie, hij hoorde erbij. Ik mis hem nog iedere dag en ik vind het dus heel erg jammer dat hij het nooit meer bewust heeft meegemaakt toen ik op de radio mocht verschijnen in maart 2022. Ik mis hem nog elke dag, maar het leven gaat door. Mijn oom was een trouwe FC Groningen-fan. Ik ben zelf niet voor de FC, maar sinds zijn overlijden heeft FC Groningen iets van hem in zich. Toen de FC promoveerde, was mijn blijdschap vooral ook te zien in het missen van mijn oom. Ik zal alle herinneringen aan hem altijd blijven koesteren.

Een_mooie_strandwandeling_toen_ik_en_oom_marcel_op_het_huis_van_mijn_ouders_pasten

Post 24 februari.

Na 24 februari 2022 schreef ik dus nog steeds analyses zoals ik al die jaren ervoor ook had gedaan. Alleen door de Russische agressieoorlog kwam hier veel meer interesse voor. Zoals ik al eerder aangaf, houdt de oorlog mij al erg lang bezig. Op 13 juli 2014 vloog ik zelf boven Oekraïne naar Zuidoost-Azië, waar MH17 een paar dagen later uit de lucht werd geschoten. Sindsdien heb ik echt veel boeken, bronnen en andere analyses gelezen om mijn eigen standpunt hierin te bepalen. Dat standpunt is altijd dynamisch geweest en ik sta altijd open voor kritiek.
Als ik nooit zelfkritisch was geweest, had ik ook nooit mijn masterdiploma kunnen behalen.

Maar door 24 februari bleken ineens allerlei mensen geïnteresseerd in mijn analyses, draadjes, en observaties of uiteenzettingen over analyses, boeken of academische debatten. Doordat er een maatschappelijke behoefte was aan die verdieping, is mijn frequentie hierin natuurlijk wel toegenomen en zorgde er in feite voor dat ik meteen na mijn studie onbedoeld publicist werd op Twitter en later op mijn eigen website. Het gaat dus niet om geld, maar om mijn maatschappelijke drive om een ander perspectief te bieden en mensen te informeren. Want het onderwerp loslaten (en dan bedoel ik de regio en de geschiedenis), dat gaat nu eenmaal niet. Ik ben nu bijna tien jaar bezig met het onderwerp en het onderwerp laat me dan ook niet los. Ik vind dat ook zonde, aangezien ik er al zoveel over heb gelezen, zoveel uren in heb gestoken. Ik wil dus graag die kennis delen en vrij toegankelijk aanbieden.

Waarom ik blijf publiceren

Uiteindelijk krijg ik steeds de vraag: ‘Waarom ga je niet een “gewone” baan zoeken?’ Ik heb daar zeker over nagedacht. Maar een fulltime baan nemen en dan Rusland, Oekraïne en de Oost-Europese geschiedenis achterwege laten? Dat is in dit stadium, na bijna zes jaar fulltime met het onderwerp bezig te zijn, niet echt meer mogelijk. Vooral omdat ik er steeds mee bezig ben, niet even voor een project, maar voortdurend. Ik weet wat er op het spel staat en daarom ga ik ermee door, omdat het niet over mij gaat, maar over de toekomst van ons continent.

Dit gaat niet alleen over mij

Bovendien overstijgt de situatie waarin wij ons bevinden, mij als persoon. We bevinden ons in een oorlog waarin er in Oekraïne een oorlogsfront is, maar voor Rusland zijn wij ook onderdeel van de oorlog, of we dat nu willen of niet. Wij worden op allerlei manieren aangevallen en dat gebeurt dus ook op het gebied van informatie, waarbij Rusland inspeelt op onze angst. Dat tweede front, daarin begeef ik me of ik dat nu wil of niet. Die keuze is ook niet aan ons, Rusland heeft dat voor ons bepaald. Daarom doe ik mijn uiterste best om desinformatie aan te pakken en de onjuiste Russische frames te ontleden en uitleggen waarom je ze op een andere manier zou kunnen interpreteren.

Open debat

Dat zal ik ook doen als het andere zaken betreft, ook als dat bij mijn achterban en politieke kleur niet helemaal goed valt. Uiteindelijk gaat het erom dat wij als samenleving het debat op basis van feiten kunnen voeren en dan mag je het grondig met elkaar oneens zijn. Nu voeren persoonlijke vetes en scheldpartijen helaas de boventoon, die soms zelfs in de media worden uitgevochten.

Maatschappelijke betrokkenheid

Ik heb altijd te maken gehad met tegenslagen en dat iets nog niet meteen lukte. Het publiceren over Rusland, geschiedenis en Oost-Europa komt natuurlijk ook deels door de oorlog in Oekraïne, maar ook vanuit een altijd al bestaande maatschappelijke drive. Ik heb het altijd belangrijk gevonden om mensen te informeren, maar dat vooral op een respectabele toon te doen, zonder dedain. In het dorp Warmenhuizen, waar ik vanaf mijn twaalfde opgroeide, merkte ik dat vaak onwetendheid tot een bepaald standpunt kan leiden. Juist als je met mensen in gesprek gaat, kunnen ze echt wel van standpunt veranderen. Het is alleen belangrijk dat nooit met een arrogante blik te doen. Ik schrijf over Rusland en andere geschiedenisonderwerpen vanuit een maatschappelijke drive. Omdat ik ervan overtuigd ben dat als je dingen maar vanuit verschillende perspectieven tot je kunt nemen, je zelf tot een genuanceerder standpunt zult komen. Maar dat standpunt zal zeker niet altijd met het mijne overeenkomen. Om die reden zal ik nooit mensen gaan blokkeren om hun mening, wel op asociaal gedrag.

Donatieknop

Het gaat me dan ook nooit om geld. Ik heb weliswaar een donatieknop onder mijn artikelen, waarbij je mij met een eenmalige of een maandelijkse donatie kunt ondersteunen en mijn werk mogelijk maakt. Het enige verschil is dat als ik er van zou kunnen leven, dat ik dit werk fulltime kan doen en dus geen parttime werk erbij hoef te doen. Als mij dat lukt, dan kan ik mijn parttime werk dus aan de kant zetten en 30 tot 40 uur bezig zijn met essays en draadjes schrijven om mensen te informeren over allerlei (geschiedenis)zaken.

Ik heb altijd bepaalde hordes moeten overbruggen. Zo dacht iedereen toen ik op het speciale onderwijs zat dat ‘gewoon’ onderwijs te hoog was gegrepen. Toen ik naar de havo ging, idem. En zeker toen ik naar de universiteit ging. Ook dit is er wellicht weer een. Ik sta altijd open voor feedback; iedereen mag en moet mij zelfs bekritiseren, ook al is kritiek krijgen nooit leuk.
Daarom doe ik ook nooit denigrerend naar wie dan ook en bied ik ruimte voor andersdenkenden. Ik denk dat als we elkaar beter leren kennen, ook de inhoud meer naar voren komt en we elkaar minder voor rotte vis hoeven uit te maken. Ik hoop dat mijn volgers nu een beter beeld van mij hebben en dingen hierdoor in perspectief kunnen plaatsen en bovendien een gezicht hebben achter de draadjes en artikelen.

Dit ben ik

Ik geef nooit op, geef altijd de volle 100 procent én zelfs wat meer. Ik weet dat dit niet de makkelijkste weg is. Ik weet dat het makkelijker is om gewoon een 9-tot-5-baan te zoeken. Ik weet dat de kans klein is dat dit uiteindelijk gaat lukken om ervan te leven, maar uiteindelijk blijf ik me de volle honderd procent inzetten. Als ik had gedaan wat iedereen altijd zei, dan had ik misschien nu geen (master)diploma gehad.