Vrede in 24 uur in Oekraïne. Alles voor de PR van onze Donald.
Donald Trump weet hoe je de aandacht trekt. Met grote woorden en simpele oplossingen presenteert hij zichzelf als dé man die complexe problemen met één pennenstreek oplost. In 2016 won hij de verkiezingen met de belofte van de muur die Mexico zou betalen, zogenaamd als oplossing voor het migratievraagstuk. Onzin natuurlijk. De muur werd het symbool van grootspraak zonder resultaten.
Tijdens de afgelopen presidentsverkiezingen (november 2024) was het weer raak. Trump haalde opnieuw alle krantenkoppen met zijn uitspraak dat hij binnen één dag vrede in Oekraïne kon realiseren. Vrede? Binnen 24 uur? Met Poetin aan tafel? Dezelfde Poetin die Oekraïners constant ‘nazi’s’ noemt en via zijn staatsmedia genocidale retoriek verspreidt? Wat gebeurt er met de miljoenen Oekraïners in bezet gebied? Trump hoeft immers niet in een Russische dictatuur te leven. Terwijl Russische bommen nog dagelijks Oekraïense steden raken, denkt Trump dat een paar gesprekken met Poetin genoeg zijn om deze oorlog te stoppen. Of geeft hij Poetin gewoon zijn zin? In dit essay analyseren we Trumps ‘vredesplan’. Wat stelt hij precies voor? Hoe haalbaar is het? En wat zijn de gevolgen als deze plannen werkelijkheid worden?
De PR-machine van Trump
Hoe denkt Trump eigenlijk vrede in Oekraïne te kunnen bereiken? Door het heel lief te vragen? Volgens Trump is een eenvoudig gesprek met Poetin en Zelensky voldoende. Want ja, zijn zogenaamd “goede relaties” zouden genoeg zijn om een genocidale oorlog in een dag te beëindigen. Denk je echt dat Poetin, die dagelijks genocide propageert en Oekraïners afdoet als “nazi’s’ en “klein-Russen,” geïnteresseerd is in een wapenstilstand? Alleen omdat Trump charmant komt onderhandelen?
Sprookjeswereld van Trump
Voor Rusland is Oekraïne geen gesprekspartner, maar een kolonie. Al in 2008 stelde Poetin tegen George Bush jr.: “Maar George, Oekraïne is geen land. Een deel is Pools en de rest hebben wij ze gegeven.” Deze oorlog draait niet om grondgebied, maar om het herstel van Ruslands ‘imperiale identiteit’ en de onderwerping van Oekraïne als kolonie. Hoe denkt Trump met zijn oneliners dat hij Poetin en Zelensky aan tafel krijgt? Denkt Trump echt dat Zelensky 20 procent van het Oekraïense grondgebied afstaat aan Rusland? Datzelfde Rusland dat internationale verdragen als vodjes papier behandelt? Alleen in de sprookjeswereld van Donald Trump is Poetin een persoon met wie je afspraken kunt maken. Niet in de grotemensenwereld.
Maar George, Oekraïne is geen land. Een deel is Pools en de rest hebben wij ze gegeven.
Nobelprijswinnaar Trump
Volgens Trumps plan wordt de huidige frontlinie de nieuwe grens tussen Rusland en Oekraïne. Oekraïne moet ‘neutraal’ blijven en mag de komende 20 jaar niet toetreden tot de NAVO. En wie mag deze ‘vrede’ handhaven? Niet de Verenigde Staten, maar Europa. Het klinkt als een droomscenario voor Trumps PR: Trump die de Nobelprijs voor de Vrede opstrijkt, terwijl Europeanen de kastanjes uit het vuur halen om een tweede oorlog te voorkomen. Welkom in de sprookjeswereld van Donald Trump.
Neutraliteit? Welke neutraliteit?
Laten we eerlijk zijn: het is niets meer dan Russische propaganda waar Trump zich gretig voor laat lenen. Rusland gaat het niet om de NAVO of een ‘neutraal’ Oekraïne. Neutraal, wat voor Rusland eerder neerkomt een soort Belarus, dan op een Zwitserland. Poetin was glashelder in zijn interview met Tucker Carlson: Oekraïne hoort bij Rusland, of ze dat nu willen of niet. Voor Poetin is Oekraïne geen soeverein land, maar een verlengstuk van de Russische identiteit en geschiedenis. Deze oorlog draait om identiteit, niet om grondgebied. Iedereen die ‘land for peace’ voorstelt, begrijpt niet waar de oorlog over gaat. President Macron zei het treffend: ‘Poetin wil geen vrede, maar Oekraïne vernietigen. Kijk naar de dagelijkse terreur. Dit is geen man die wil onderhandelen.’
Oekraïne vertrouwt niemand
En zelfs al zou je een wapenstilstand kunnen afdwingen, denk je echt dat Oekraïne de Westerse veiligheidsgaranties nog vertrouwt? In 1994 gaf Oekraïne haar kernwapens op in ruil voor bescherming onder het Boedapest-memorandum. Maar we weten allemaal hoe dat afliep: in 2014 nam Rusland de Krim in. De westerse veiligheidsgaranties waren niets meer dan een papieren tijger. Vertrouwen komt te voet, maar gaat te paard, en dat paard is allang vertrokken.
Sterke leider Trump
Van Trump wordt vaak gezegd dat hij een sterke leider is. Met krachtige oneliners probeert de 78-jarige oud-president dat beeld te versterken. Maar hoe kijkt Poetin naar deze ‘sterke leider’? Trump belde Poetin na zijn verkiezingsoverwinning. Trump eiste dat Rusland moest stoppen met het aanvallen van burgerdoelen in Oekraïne. En Poetin? Die liet natuurlijk meteen zien bereid te zijn om te onderhandelen. Onmiddellijk liet Rusland een rakettenregen over drukbevolkte gebieden in Oekraïne neerdalen. Trump wordt getest. Als Trump als president opnieuw zo met zich laat sollen, blijken zijn stoere uitspraken niets meer dan gebakken lucht.
Uitvoerbaarheid
Het is daarom echt de vraag hoe Trump gaat reageren als Poetin Trumps voorstel afwijst. Wat doet Trump dan? Wat als Poetin pas wil praten als eerst alle wapenleveranties aan Oekraïne worden stopgezet? Wat doet Trump dan? Zwicht hij dan voor de druk? De mensen om Trump heen zeggen dat Trump in zo’n geval de olieprijs zal laten dalen of juist Oekraïne van nog meer wapens zal voorzien. Maar voor het drukken van de olieprijs moet je een internationale coalitie opzetten. We weten allemaal dat Trump en diplomatie niet altijd de beste combinatie is. Trump is vooral een olifant in de porseleinkast.
Amerika en slappe knieën
De geschiedenis sinds 2014 laat bovendien zien dat het beleid van de Verenigde Staten ten aanzien van Rusland halfslachtig is. Het probleem is niet Trump, maar Amerika. Onder zowel Obama, Biden als Trump kon Poetin het Westen verder verzwakken. Ik hoop oprecht dat Trump Poetin daadwerkelijk onder druk kan zetten en kan dwingen tot een echte vrede. Een vrede waarin Oekraïne een toekomst heeft en geen opmaat is naar een tweede oorlog.
Het gaat om Trump
Maar eerlijk gezegd lijkt Trump vooral bezig te zijn met hoe hij er pr-technisch het beste uitkomt. Wat goed is voor Oekraïne, lijkt hem weinig te interesseren. Toch blijft Trump onvoorspelbaar. Zijn beleid kan zowel pro-Russisch als pro-Oekraïens uitpakken, maar één ding is zeker: het zal altijd vooral pro-Trump zijn. En stiekem hoopt Trump met deze ‘vrede de Nobelprijs te winnen. Alles voor de prijzenkast van Donald Trump!
Ik ben Hidde Bouwmeester. Freelance historicus in de internationale betrekkingen. Ik schrijf artikelen op mijn website, zoals deze. Mijn werk is allemaal vrij en toegankelijk zonder betaalmuur, maar je kunt mijn werk middels een donatie steunen.