Precies tien jaar geleden zat ik met mijn ouders en broertje op een terras in Laos. We genoten van de Laotiaanse gemoedelijkheid, waar brommers stopten om slapende honden wakker te maken om vervolgens weer door te kunnen rijden. Het contrast met Nederland was groot: in Nederland zou er ongeduldig getoeterd worden. We hadden net de Laotiaanse curry achter de kiezen, zaten aan de koffie en genoten na een lange dag wandelen van de muziek van Michael Jackson en Joy Division op de achtergrond. Alles leek perfect voor een rustgevende tropische avond in Laos, totdat een van ons de telefoons ging ophalen. Alle vier de telefoons waren zo heet, je kon er wel een eitje op bakken. Eerst dachten we dat het door de hitte kwam, maar nee, ze waren roodgloeiend van ruim dertig gemiste oproepen. Er was namelijk een vliegtuig neergeschoten boven Oekraïne.
Op vrijdag 22 maart 2024 werd Rusland opgeschrikt door een bloedige aanslag, die aan meer dan honderd mensen het leven kostte. Op X werd snel de vergelijking getrokken met 1999. Toen bliezen Tsjetsjenen flatgebouwen in Moskou op, waarop Rusland meteen de Tweede Tsjetsjeense Oorlog startte. Achteraf bleek de aanslag in 1999 mogelijk georkestreerd door de FSB, om zo die tweede oorlog in Tsjetsjenië, in de Kaukasus, te kunnen legitimeren. Het is cruciaal om bij deze huidige aanslag in een concertgebouw in Moskou geen overhaaste conclusies te trekken. Rusland verkeert immers al decennia in conflict met moslimextremisme. Daardoor ligt een samenzweringtheorie waarin Rusland zelf verantwoordelijk zou zijn voor de aanslag veel minder voor de hand. Dus, waarom besloot IS om een aanslag op Rusland te plegen?
Wanneer het gaat over de Oekraïense geschiedenis valt op dat veel mensen in West-Europa wel bekend zijn met Oekraïense nazi’s uit de Tweede Wereldoorlog zoals Bandera. Maar de Holodomor (letterlijk plaag van honger) is lang niet bij iedereen bekend is. Zonder de Holodomor kun je simpelweg het Oekraïense handelen in de huidige oorlog met Rusland niet begrijpen, maar ook niet waarom Oekraïense opportunisten vanaf 1941 collaboreerden met nazi-Duitsland. Afgelopen zaterdag herdacht Oekraïne de Holodomor. Een bewuste hongersnood die door Stalin 90 jaar geleden werd gecreëerd en die aan miljoenen Oekraïners het leven heeft gekost. Hoogleraar Timothy Snyder, gespecialiseerd in de Holocaust in Oost-Europa, stelt dat die hongersnood in Oekraïne in de jaren 30 bewust is gecreëerd door het Stalinistische Sovjetregime.
Al sinds 2008 kijk ik met veel interesse naar de verkiezingsdebatten in Nederland. Ditmaal echter, terwijl ik naar de debatten kijk, overvalt mij een ongekend gevoel. Het lijkt alsof de huidige verkiezingen in de kern niet verschillen van die in 2021, Corona is vervangen door het terugkerende thema van migratie, maar daarmee is alles wel gezegd. Nederlandse politici doen alsof migratie, groeiende inflatie, en de energietransitie nationaal op te lossen thema’s zijn. Dit is niet alleen een poging om zand in de ogen van de kiezer te strooien, maar getuigt ook van een ongekende zelfoverschatting die naar grootheidswaanzin riekt. De VOC-mentaliteit van Balkenende vieren nog steeds hoogtijdagen anno 2023.
Sport en politiek zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Er is een eeuwenoude gedachte die suggereert dat verschillen tussen landen tijdelijk kunnen worden vergeten door de strijd van de sport. Echter, recente ontwikkelingen tonen een toenemende trend waarbij sport op internationaal niveau juist verdeeldheid zaait. Een treffend voorbeeld hiervan was het laatste wereldkampioenschap voetbal. Westerse politici en vertegenwoordigers probeerden hun steun voor de internationale Lgbt-gemeenschap te tonen door ‘one love’-armbanden te dragen tijdens het WK in Qatar. Dit leidde tot een tegenreactie van Arabische vertegenwoordigers, die met een ‘Free Palestina’-boodschap kwamen. De vermenging van sport en politiek is dus een realiteit die niet genegeerd kan worden. Dit brengt ons bij de vraag: kunnen en willen we politiek en sport wel los van elkaar zien?
Opnieuw wordt het verhaal naar voren gebracht dat de oorlog in Oekraïne voorkomen had kunnen worden door Oekraïne het NAVO-lidmaatschap te ontzeggen. Dit wordt op Twitter geclaimd door onder andere veiligheidsexpert Max Abrahms en de Noorse politicoloog Glenn Eric Andre Diesen. Laatstgenoemde gaf meerdere keren commentaar voor de Russische propagandazender Russia Today.
Op 24 februari 2022 werd de wereld opgeschrikt door de grootschalige invasie van Russische troepen in Oekraïne. Naast veiligheidsexperts en Ruslanddeskundigen, waren ook sommige analisten verrast door de gebeurtenissen. Een paar weken na het uitbreken van de oorlog dook de naam van de voormalige autocoureur Igor Sushko op, die beweerde belastende informatie te hebben over de verdere oorlogsplannen van Rusland. Hij meende deze informatie via voormalige FSB-agenten te hebben verkregen en in het bijzonder via Vladimir Osechkin, voormalig FSB-lid. De vraag rijst echter wie Sushko precies is en waarom we nooit eerder van hem hebben gehoord. Bovendien is de betrouwbaarheid van de zogenaamde ‘FSB-letters’ twijfelachtig. Als historicus ben ik van mening dat de herkomst van bronnen cruciaal is voor geschiedschrijving, zoals Leopold von Ranke, de vader van de geschiedschrijving, ooit zei: ‘sagen wie es eigentlich gewesen.’ Het feit dat deze informatie niet werd gedeeld met erkende instanties, maar met een autocoureur zonder de benodigde expertise, is vreemd en roept twijfels op over de authenticiteit van de brieven. Daarnaast is het opvallende zwijgen van het Kremlin over deze openbaringen van de ‘FSB-letters’ interessant, aangezien het Kremlin belastende informatie meestal onmiddellijk ontkent. De discussie over de betrouwbaarheid van zulke bronnen is belangrijk, zeker in een tijd waarin het soms moeilijk is om de waarheid te achterhalen, en waarin zelfs artikelen en brieven gegenereerd kunnen worden door AI, zoals ChatGPT.
Woensdag 29 maart is aan het licht gekomen dat Roman Abramovitsj, voormalig eigenaar van Chelsea FC, betrokken was bij de aankoop van de Nederlandse voetbalclub Vitesse. Uit onderzoek van The Guardian blijkt dat Abramovitsj in augustus 2010 zijn persoonlijke vriend en Georgische filantroop Zjordania op een sluwe manier van geld heeft voorzien om zodoende de aankoop van Vitesse te volbrengen. Daardoor werd de aankoop van Vitesse mogelijk gemaakt. Deze onthulling doet mij afvragen of er sprake is geweest van belangenverstrengeling? De meeste voetballiefhebbers kennen Abramovitsj wel, maar hoe komt hij eigenlijk aan zijn geld?
Afgelopen zomer rondde ik mijn masterscriptie af en sinds vorige week staat deze op mijn website online. Mijn masterscriptie ging over de diplomatieke geschiedenis tussen Rusland en de NAVO van 1991 tot 2016. Hierin concludeerde ik onder andere dat dat het naoorlogse Japan en Duitsland pas na een aantal generaties in staat bleken te zijn om hun imperiale verleden af te zweren. De Verenigde Staten steunden het naoorlogse Duitsland onvoorwaardelijk met financiële steun vanaf 1945. Dit roept de vraag op of financiële steun (of juist een gebrek daaraan) ertoe heeft geleid dat het democratische experiment in Rusland vanaf 1991 gedoemd was te mislukken. Of waren er andere oorzaken waardoor de Russische democratie het uiteindelijk niet redde? Dit is het eerste artikel uit de reeks #StelJeVraagAanHidde, hierin worden lezersvragen behandeld.
Vandaag is het exact één jaar geleden dat we allemaal werden opgeschrikt toen de Russische tanks vanuit de Krim, Belarus én Rusland Oekraïne binnentrokken onder het mom van ‘speciale militaire operatie.’ Volgens Rusland zou deze ‘speciale operatie’ slechts 72 uur duren. Inmiddels duur deze oorlog al een jaar. Deze militaire operatie van Rusland bleek een catastrofale inschattingsfout te zijn die de Russische geschiedenisboeken in negatieve zin zal gaan halen. Het tweede grootste leger ter wereld is het na één jaar oorlog nog steeds niet gelukt om de Donbas volledig onder controle te krijgen. Wat is er gebeurd en heeft deze oorlog ons leven veranderd? Daarover zal ik terugblikken in dit artikel.
